Κωνσταντίνος Καβάφης - Αλεξάνδρεια : σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι...

"Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια - σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα.
Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά"...

Με αυτόν τον επιδέξια ειρωνικό, λιτό και επιτηδευμένα αυτοσαρκαστικό τρόπο συστήνει τον εαυτό του ο Κωνσταντίνος Καβάφης, παγκόσμια αναγνωρισμένος πλέον ως εξέχων ποιητής, σε ένα απο τα ελάχιστα αυτοβιογραφικά σημειώματα του. Την ίδια ιδιότυπη, λεπτεπίλεπτη, πνευματώδη και απροσδόκητη ειρωνία συναντάμε πολύ συχνά και σε πολλά απο τα αριστουργηματικά ποιήματα του..."Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. / Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις. "... Οι έχοντες την Παρθένο σε εξέχουσα θέση στα ωροσκόπια τους ίσως αναγνωρίζουν κάτι απο τον εαυτό τους πίσω απο αυτές τις γραμμές, και μάλλον δεν πέφτουν έξω. Η Σελήνη στο γενέθλιο χάρτη του Καβάφη είναι τοποθετημένη στο ζώδιο της ειρωνίας αλλά και της διακριτικότητας μαζί, στο ζώδιο του άκρατου πνευματικού ελιτισμού αλλά και της πιο συνεπούς εκλεκτικότητας, στο ζώδιο της Παρθένου.

Η Σελήνη στην Παρθένο βρήκε πολλούς τρόπους έκφρασης στη ζωή του Κωνσταντίνου Καβάφη. Άνθρωπος της ποιότητας και όχι της ποσότητας έγραψε μόνο 154 ποιήματα (πολλά απο τα οποία δεν ξεπερνούσαν τις δέκα γραμμές), αποκήρυξε πολλά απο τα ποιήματα της πρώιμης νεότητας του, δούλευε και επεξεργαζόταν με πάθος και επιμονή κάθε στίχο μεμονωμένα, διόρθωνε ακόμα και με το χέρι στίχους σε κάθε νέα έκδοση της δουλειάς του, τύπωνε τα ποιήματα του σε ελάχιστα αντίτυπα, τα προσέφερε μόνο σε ανθρώπους που εκτιμούσε, και τελικά - η εξειδίκευση της Παρθένου - κατηγοριοποίησε ο ίδιος τα ποιήματα του ανάλογα με το περιεχόμενο τους σε ιστορικά, αισθησιακά, και φιλοσοφικά. Το ζητούμενο της Παρθένου, το κίνητρο της, ο κινητήριος μοχλός πίσω απο κάθε πράξη των εκπροσώπων του συγκεκριμένου ζωδίου είναι ξεκάθαρα εμφανές σε κάθε μια απο αυτές τις πράξεις του μεγάλου ποιητή. Ποιό είναι αυτό; Μα η Τελειότητα...ή τουλάχιστον, η αναζήτηση της.



O Κωνσταντίνος Καβάφης δημιουργεί ποίηση, ο Vangelis συνθέτει τη μουσική, και ο Sir Sean Connery απαγγέλει με θεικό τρόπο. Το αποτέλεσμα της συνεργασίας των τριών ανδρών συγκλονιστικό. Η "Ιθάκη" του Καβάφη στην αγγλική γλώσσα...
"Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο", αναφέρει ένα παλιό γνωστό γνωμικό. Και στην περίπτωση του Καβάφη το γνωμικό αυτό βρήκε την απόλυτη δικαίωση του. 75 χρόνια μετά το θάνατο του τα μικρά του αριστουργήματα έχουν πλέον τύχει πολυάριθμων μεταφράσεων σε όλες τις μεγάλες γλώσσες του κόσμου, η ποίηση του απολαμβάνει παγκόσμιας αναγνώρισης ενώ η ζωή του έχει γίνει κινηματογραφική επιτυχία. Τι να γίναν άραγε οι σύγχρονοι του κοσμικοί και πολυγραφότατοι ποιητές και κριτικοί, εκείνοι οι οποίοι "πιασμένοι" απο την ομοφυλοφιλία του, στην καλύτερη των περιπτώσεων τον αγνοούσαν επιδεικτικά και στη χειρότερη τον σνομπάραν και τον επιτιμούσαν; Κανείς δεν ξέρει...πιθανόν τα "καθως πρέπει" βιογραφικά τους είναι αρκετα χρήσιμα στο να γεμίζουν λεξικά και εγκυκλοπαίδειες ελληνικής ποίησης από αυτές που ελάχιστοι διαβάζουν...Όμως η ποίηση του Καβάφη είναι εδώ, ζωντανή και παρούσα στην καθημερινότητα μας.


Ο γενέθλιος αστρολογικός χάρτης του Κωνσταντίνου Καβάφη : 29η Απριλίου 1863, Αλεξάνδρεια Αίγυπτος, ώρα γέννησης άγνωστη.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στις 17/29 Απριλίου (με το νέο ημερολόγιο) του 1863 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ταύρος λοιπόν στο ηλιακό ζώδιο με τη Σελήνη στην Παρθένο όπως έχουμε ήδη πει. Η ώρα γέννησης του μας είναι δυστυχώς άγνωστη και γι'αυτό ακριβώς το λόγο θα καταστρώσουμε το χάρτη του χρησιμοποιώντας την 12η μεσημβρινή ως υποθετική ώρα γεννήσεως. Αγνοήστε τον Ωροσκόπο, το Μεσουράνημα και την υπόλοιπη οικοθεσία και λάβετε υπόψη σας ότι η Σελήνη είναι πιθανά τοποθετημένη κάποιες μοίρες πίσω ή κάποιες μοίρες μπροστά από την θέση που φαίνεται να καταλαμβάνει στο χάρτη (16η Παρθένου). Το μόνο δεδομένο σε ένα υποθετικό χάρτη αυτού του τύπου είναι οι ζωδιακές θέσεις των πλανητών, οι όψεις μεταξύ τους, και κάποια πλανητικά μεσοδιαστήματα. Αυτού του τύπου οι χάρτες μπορούν να δείξουν κάποια πράγματα μεν, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με εξαιρετική προσοχή και επιφυλακτικότητα δε. Λάβετε υπόψη σας ότι σε για κάθε τι που θα ειπωθεί στη συνέχεια υπάρχει και κάτι άλλο συμπληρωματικό ή ίσως και αντιθετικό προς τα συμπεράσματα μας το οποίο όμως δεν μπορεί να επισημανθεί ,ακριβώς λόγω της μη γνώσης του ολοκληρωμένου ακριβούς ωροσκοπίου.

Η ιστορία λέει ότι ο Κωνσταντίνος Καβάφης ζει τα πρώτα χρόνια της παιδικής του ηλικίας σε συνθήκες εξαιρετικής ευημερίας. Η οικογένεια του είναι πολύ εύπορη και ο πατέρας του, ο μεγαλέμπορος βαμβακιού Πέτρος Καβάφης, χαίρει γενικής εκτίμησης και θεωρείται από τους πιο σημαντικούς και εξέχοντες άνδρες στην πόλη της Αλεξάνδρειας εκείνη την εποχή.

Kάποιοι απο εσάς θα έχετε ίσως προσέξει ότι κάποια απο τα ποιήματα του Καβάφη αναδίδουν μια "αίσθηση χλιδής και μεγαλείου", παρόλαυτα ενός "μεγαλείου μακρινού, που σβήνει", ενός παρελθόντος μεγαλείου σε κατάσταση παρακμής...Οι "ήρωες" του είναι οι "ηττημένοι μεγάλοι της ζωής". Εξαιρετικό παραδειγμα εδώ αποτελεί το "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον". Ακούστε τον Δημήτρη Χόρν να απαγγέλει με τον δικό του ανεπανάληπτο τρόπο το κλασσικό καβαφικό αυτό αριστούργημα..

Ο Ήλιος του Καβάφη στον Ταύρο βρίσκεται σε σύνοδο με τον "θεό του κάτω κόσμου" τον σκοτεινό Πλούτωνα. Η ζωή του Καβάφη σημαδευεται από αυτή την επιρροή. Το μεγαλείο θα πρέπει να συνυπάρξει με την παρακμή. Ο "ήρωας" θα πρέπει να βιώσει την οδύνη και τον πόνο μιας σκοτεινής μεταμορφωτικής εμπειρίας και παρόλαυτα να αντέξει, να παραμείνει όρθιος... Στην ηλικία των 7 ετών (1870) ο προοδεύμενος Ήλιος του Καβάφη έχει μετακινηθεί απο την 9η στην 16η μοίρα του Ταύρου. Απο αυτή τη θέση σχηματίζει ημιτετράγωνο με τον Άρη του στην 1η μοίρα Καρκίνου και ενάμιση τετράγωνο με τον Κρόνο στην 30η μοίρα της Παρθένου (ή αλλιώς προχωρημένος Ήλιος σε τετράγωνο με το μεσοδιάστημα Άρη/Κρόνου). Αυτή η επιρροή είναι δεδομένη αφού οι θέσεις των τριών ουράνιων σωμάτων δεν διαφοροποιούνται σημαντικά σε ένα υποθετικό ωροσκόπιο.Αυτή τη χρονιά ο πατέρας του μικρού Καβάφη πεθαίνει και ο θάνατος αυτός σηματοδοτεί την αργή αλλά σταθερή πορεία της οικογένειας Καβάφη προς την παρακμή. Δύο χρόνια αργότερα το 1872 όλη η οικογένεια μετακομίζει στην Αγγλία. Σε ηλικία 9 ετών ο μικρός Καβάφης αποχαιρετά ο ίδιος για πρώτη φορά την Αλεξάνδρεια... Κατά τη διάρκεια της εξάχρονης παραμονής του στην Αγγλία ο Καβάφης σπουδάζει και μαθαίνει ξένες γλώσσες αλλά η οικονομική κατάσταση της οικογένειας του δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο, η οικογενειακή επιχείρηση διαλύεται, και η οικογένεια Καβαφη αναγκάζεται να επιστρέψει στην Αλεξάνδρεια. Η οικονομική ευμάρεια απο αυτό το σημείο και μετα αποτελεί πια μια μακρινή ανάμνηση για τον νεαρό έφηβο πλέον Καβάφη.

Στο ωροσκόπιο του Καβάφη ο Ερμής βρίσκεται επίσης στον Ταύρο ζώδιο της Αφροδίτης ενώ η Αφροδίτη είναι τοποθετημένη στο ζώδιο του Ερμή στους Διδύμους. Η Σελήνη στην Παρθένο τριγωνίζει τον Ερμή ενώ την ίδια στιγμή τετραγωνίζει τη σύνοδο της Αφροδίτης με τον Ουρανό στην Παρθένο. Η αμοιβαία υποδοχή Ερμή - Αφροδίτης και η ένταση που προκύπτει απο την όψη τετραγώνου της τελειομανούς Σελήνης στην Παρθένο με την διανοητική Αφροδίτη στους Διδύμους δίνει ένα επαρκές δείγμα του ποιητικού ταλέντου του Καβάφη. Το επίπεδο της έμπνευσης και της φαντασίας είναι πολύ υψηλό αφού ο Ποσειδώνας στον Κριό όντας δέκτης του τετραγώνου από τον Άρη στον Καρκίνου βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς διέγερσης. Το ημιτετράγωνο του Ποσειδώνα προς τον Ερμή στον Ταύρο είναι επίσης πολύ επιβοηθητικό για τη συγκεκριμένη περίπτωση αφού οι επαφές μεταξύ Ερμή και Ποσειδώνα ειναι κλασσικές σε χάρτες ποιητών, στιχουργών και λογοτεχνών. Αυτό όμως που ξεχωρίζει τον ποιητή Καβάφη είναι ο συνδυασμός της τελειομανίας της Σελήνης στην Παρθένο με την αίσθηση του ανικανοποίητου που μεταδίδει ο Πλούτωνας όταν βρίσκεται σε επαφή με ευαίσθητα σημεία στο ωροσκόπιο. Ο Πλούτωνας δεν μένει ποτέ ικανοποιημένος με κάτι λιγότερο απο το απόλυτο, με κάτι μικρότερο απο αυτό που μπορεί να αντέξει το θάνατο. Το μικρό σε όγκο αλλά τεράστιο σε αξία ποιητικό έργο του Καβάφη δεν ειναι αποτέλεσμα θαυμαστού ταλέντου ή θεικής έμπνευσης όπως θα θέλαμε, ίσως κάπως ρομαντικά, να πιστεύουμε αλλά προιόν μακράς και εξαντλητικής εργασίας...

(Συνεχίζεται)

Στο Leiden της Ολλανδίας πολλά κτίρια έχουν ποιήματα διάσημων ποιητών κάθε εθνικότητας σαν στολίδια στα εξωτερικά τους τοιχώματα. Ένα απο αυτά - κάπου στο κέντρο της πόλης - είναι αφιερωμένο στον Κωνσταντίνο Καβάφη.